REFLECTIONS
Het schilderij “Reflections” is gebaseerd op “De muziekles”, een van de zeldzame stukken van Johannes Vermeer. Het is ook bekend onder de naam “Dame aan het virginaal met een heer”.
Vermeer schilderde ‘De muziekles’ rond 1660-1663, ongeveer halverwege zijn carrière. In een kamer waarin zacht daglicht valt door glas-in-loodramen, speelt een vrouw op een virginaal, voorloper van het klavecimbel. Een jonge man, eveneens fraai gekleed, luistert aandachtig naar de muziek met een arm losjes op het instrument leunend. Het tafereel ademt een en al harmonie uit. Vrouw en man zijn ongetwijfeld geliefden. De muziek verbindt hen. Op het virginaal staat MVSICA LETITIAE CO[ME]S MEDICINA DOLOR[VM], ofwel ‘muziek is een metgezel van vreugde, een medicijn tegen verdriet’. Het schilderij rechts achter de man toont een beeld uit de klassieke oudheid.
Vermeer laat ons geloven dat we kijken naar een moment uit het leven van gegoede Hollandse burgers uit de zeventiende eeuw. Toch is dat een illusie. Wat we zien is een door hem zorgvuldig gecomponeerde setting. Elk element erin is door Vermeer weloverwogen. Het meest boeiende onderdeel is de spiegel boven het virginaal. Die weerspiegelt het gezicht van de vrouw, een hoek van de tafel met het kleurrijke perzische kleed en ook nog net de poten van de schildersezel van Vermeer. Daarmee suggereert hij, de schilder, dat hij dit tafereel letterlijk voor zich zag. We zijn inderdaad geneigd het schilderij als een foto te zien. Maar een foutje verstoort die fotografische werkelijkheid. We zien de vrouw op haar rug. Ze speelt staande en houdt haar hoofd licht voorovergebogen. Zo kan ze haar vingers goed zien die de toetsen beroeren. De spiegel echter toont haar in een andere pose. Ze heeft haar gezicht gedraaid richting de man naast haar!
In het schilderij “Reflections” van Bart Ocket werd “De muziekles” nauwkeurig nageschilderd, en werden er verschillende speelse wijzigingen aangebracht. De jonge man werd weggelaten. De tekst op het virginaal werd gewijzigd. Het schilderij rechts werd wat opgeschoven en vervangen door het wereldberoemde werk “Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw” van Jan Van Eyck, de vermaarde Renaissance-kunstschilder. Jan Van Eyck was al tijdens zijn leven wellicht de beroemdste schilder van Europa en was voornamelijk in Brugge actief.
Op dit schilderij zien we in een slaapkamer een dubbelportret met een rijk geklede man en een eveneens rijk geklede vrouw die elkaar de hand reiken. Op de voorgrond, vóór het paar, staat een hond en liggen een paar buitenschoenen. Op de achtergrond hangt, zeer in het oog springend, boven de zitbank een ronde spiegel, waarin we het echtpaar van achteren zien. Nu wordt algemeen aangenomen dat het om Giovanni di Nicolao Arnolfini en zijn vrouw Constanza Trenta gaat, waarschijnlijk in hun woning in Brugge. Het schilderij bevindt zich sinds 1842 in de National Gallery in Londen.
In zijn werk “Reflections” speelt Bart Ocket ook met diverse weerspiegelingen : de reflectie van de vrouw, de met een blauw lint aan het plafond hangende glazen bol (een verwijzing naar het latere schilderij van Vermeer : “allegorie op het geloof”), en de bolle spiegel in het schilderij van Van Eyck.
